Orkisz
Pszenica orkisz (Triticum spelta) jako zboże chlebowe była uprawiana od bardzo dawna; obecnie spotykana jest w uprawach reliktowych. W 2002 roku rozpoczęto realizację projektu dotyczącego przywracania uprawy starych zbóż nad Dolna Wisła oraz stworzenia Muzeum Młynarstwa. W ramach projektu przewiduje się utworzenie dwóch kolekcji starych gatunków zbóż, nakłonienie przynajmniej dziesięciu rolników do uprawy, stworzenie lokalnego rynku zbytu produktów powstałych z ziarna starych gatunków zbóż.
Już w dawnych czasach na Bliskim Wschodzie Izraelici, a w Europie Germanie i Rzymianie, znali i szczególnie cenili sobie jedno wysokowartościowe zboże - orkisz, jako pokarm dający zdrowie, siłę, sprawność fizyczna, a nawet inteligencję. Ze względu na swoje wszechstronne właściwości wychwalany byt przez średniowieczną, niemiecka mistyczkę, Hildegardę z Binden, która przypisywała mu działanie krwiotwórcze, budujące mięśnie i rozweselające. Zalecała, aby spożywać go w każdym posiłku. Według niemieckich lekarzy systematyczne spożywanie produktów orkiszowych regeneruje cały organizm, przywracając zdrowie. Daje na długo uczucie sytości, jak również dobre samopoczucie.
Orkisz wzmacnia ciało, jest pomocny m.in. w stanach zmęczenia, zmniejszenia wydolności organizmu, nawracających zakażeniach, alergiach, zaburzeniach przemiany wapnia, dusznicy bolesnej, dolegliwościach ze strony serca i ogólnie układu Krążenia, chorobach wątroby, chorobach nerek. Poprawia trawienie oraz funkcje układu nerwowego. Dieta orkiszowa jest korzystna we wszystkich schorzeniach układu pokarmowego, leczy gorączkę, grypę, krwotok, inne choroby ostre.
Kasza orkiszowa zapobiega kamicy żółciowej, zmniejsza zapotrzebowanie na insulinę oraz zwiększa tempo przemiany materii, natomiast mąka zmniejsza je. Zupa jest wskazana dla osób chorych na biegunkę i po niedawno przebytej operacji. Kawa poprawia trawienie, działa lekko przeczyszczająco. Orkisz rozgrzewa ciało poprawiając krążenie krwi, przez co usuwa uczucie zimna w rękach i nogach, wzmacnia narządy zmysłów, spowalnia procesy starzenia. Badania kliniczne przeprowadzone w XX w. w Niemczech wykazały, że spożywany trzy razy dziennie orkisz z upraw ekologicznych w połączeniu z określonym sposobem odżywiania leczy m.in. alergie, cukrzycę, otyłość, stwardnienie rozsiane, AIDS, chorobę Alzhaimera, chorobę Parkinsona, anginę, reumatyzm, raka, zatrucie lekami. Jest doskonały dla osób osłabionych, wyczerpanych, niedożywionych. Produkty orkiszowe stosowane w celach leczniczych nie powinny zawierać w swoim składzie domieszek innych zbóż, ziaren lub warzyw.
